فصل8:بار الکتریکی

1-بار منفی(-):وقتی سطح جسمی دارای الکترون اضافه شود.

2-بار مثبت(+):وقتی سطح جسم الکترون از دست بدهد.

دوقائده درباره بار های الکتریکی:1-بار های هم نام یکدیگر را دفع می کنند.

2-بار های نا هم نام یکدیگر را جذب می کنند.

روش های بار دار کردن اجسام:1-روش مالشی:این روش مخصوص نافلزات است.فلزات به این روش بار دار نمی شوند.

ابونیت ها:1-لاستیک2-پلاستیک3-لاکی

اگر یک میله لاکی را با پارچه پشمی یا موی سر مالش دهیم،تعدادی از الکترون های آزاد پارچه پشمی یا موی سر،بر روی سطح میله ی لاکی قرار گیرد،بدین ترتیب میله ی لاکی دارای بار منفی و پارچه پشمی دارای بار مثبت می شوند.هر گاه یک میله ی شیشه ای را با پارچه ابریشمی(یا پلاستیک)مالش دهیم تعدادی از الکترون های آزاد شیشه بر روی سطح ابریشم یا پلاستیک مالش دهیم تعدادی از الکترون های آزاد شیشه بر روی سطح ابریشم یا پلاستیک قرار می گیرد.بدین ترتیب شیشه دارای بار مثبت و ابریشم یا پلاستیک دارای بار منفی می شود.

2-روش تماسی:هم فلزات است و هم مخصوص نافلزات است.

هنگامی که یک میله لاکی را با موی سر مالش دهیم(شکل1)وقتی به خرده کاذ نزدیک کنیم الکترون های سطح کاغذ به طرف دیگر آن فرار می کنند بنابر این سطح کاغذ بار مثبت به خود می گیرد(شکل2)بنابر این کاغذ به میله ی بار دار می چسبد و به محض تماس الکترون های لاکی وارد سطح کاغذ می شوند تا آن را خنثی کنند(شکل3)در نتیجه بار کاغذ منفی شده و میله و کاغذ یکدیگر را می رانند و کاغذ پرت می شود(شکل4)

کولنC=واحد بار الکتریکی

الکتروسکوپ(برق نما):1-وسیله ای است برای تشخیص مجود یا عدم وجود بار در یک جسم(تشخیص بار دار بودن یا نبودن یک جسم)

2-تشخیص نوع بار یک جسم

بار دار کردن الکتروسکوپ:برای اینکار یک میله لاکی را بار دار می کنیم(شکل1)هنگامی که یک میله لاکی بار دار را به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم الکترون های میله لاکی،الکترون های آزاد سطح کلاهک را دفع کرده و به زرورق ها می فرستند و چون زر ورق ها دارای بار منفی شده اند همدیگر را دفع می کنند و از هم باز می شوند(شکل2)اگر میله لاکی را به کلاهک متصل کنیم تعدادی از الکترون های میله لاکی وارد کلاهک می شوند تا بار مثبت آن را خنثی کنند(شکل3)حال با دور کردن میله لاکی زرورق ها کمی بسته می شوند اما الکتروسکوپ دارای بار منفی باقی می ماند(شکل4)

میله شیشه ای را با لاستیک مالش می دهیم تا بار دار شود(شکل1)سپس میله شیشه ای را به کلاهک نزدیک می کنیم می بینیم زرورق ها باز می شوند زیرا الکترون های آزاد زرورق برای آنکه جذب شیشه شوند،خود را به کلاهک می رسانند(شکل2)حال شیشه را به کلاهک متصل می کنیم به محض اتصال الکترون های آمده به کلاهک وارد شیشه می شوند(شکل3)با دور کردن شیشه تعداد الکترون های کلاهک به زرورق می روند و در کل بار الکتروسکوپ مثبت می شود(شکل4)

برای تشخیص نوع بار یک جسم ابتدا الکتروسکوپ را با یک میله مثلا میله لاکی که می دانیم همیشه بارش منفی است بار دار می کنیم(از طریق تماس)

و الکتروسکوپ دارای بار منفی می شود حال جسم مورد نظر را که نمی دانیم نوع بار آن چیست به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک می کنیم اگر زرورق ها بیشتر باز شدند می فهمیم بار جسم منفی است ولی اگر شروع به بسته شدن کرد با این جسم مخالف الکتروسکوپ است یعنی مثبت است.

3-روش القای بار الکتیریکی:این روش مخصوص فلزات است.ابتدا یک میله لاکی را بار دار می کنیم(شکل1)سپس به کلاهک الکتروسکوپ نزدیک می کنیم،زرورق ها باز می شوند زیرا الکترون های کلاهک به زرورق ها رفتند(شکل2)حال انگشت خود را به کلاهک الکتروسکوپ می زنیم،زرورق ها بسته می شوند زیرا الکترون های فراری کلاهک از طرق دست ما وارد زمین می شوند تا برای همیشه از الکترون های میله لاکی دور شوند(شکل3)حال انگشت و میله را از کلاهک دور می کنیم می بینیم زر ورق ها دوباره باز می شوند اما این بار بار مثبت دارند(شکل4)

هر گاه یک میله شیشه ای را بار دار کنیم(شکل1)و به یک کلاهک الکتروسکوپ نزدیک کنیم زرورق ها باز می شوند زیرا الکترون های زر ورق ها به کلاهک می آیند تا شاید بتوانند جذب شیشه شوند(شکل2)حال انگشت خود را به کلاهک می زنیم می بینیم زرورق ها بسته می شوند زیرا تعدادی از الکترون ها از زمین از طریق دست وارد زرورق ها شده تا زر ورق ها را خنثی کنند(شکل3)حال انگشت و شیشه را از کلاهک دور می کنیم زرورق ها باز می شوند زیرا الکترون های قبلا آمده از زرورق ها به کلاهک در کل الکتروسکوپ پخش می شوند(شکل4)

تخلیه الکتریکی:تخلیه ی الکترون ها از جایی که زیاد ترند به جایی که کمترندتا تعادل الکتریکی بر قرار شود.

تعریف رعد و برق:تخلیه ی الکتریکی بین ابر ها را می گویند.

هر جا کمتر مثبت باشد می گوییم الکترون های بیشتری دارد.

صاعقه:تخلیه ی الکتریکی بین ابر و زمین را می گویند.

دستگاه رسوب دهنده الکتریکی:شامل دو حلقه و یک توری است.حلقه ها در دیواره دود گش کار گذاشته می شوند و توری در مسیر حرکت هوا قرار می گیرد.

وقتی هوای دودی به این دستگاه نزدیک شود،حلقه ها به ذرات کربن بار منفی می دهند.این ذرات جذب توری شده و بدین صورت هوا سالم می شود.